Filary edukacji – rozmowa z Renatą Janik, Marszałek Województwa Świętokrzyskiego

Redakcja: Pani Marszałek, wakacje już dawno za nami, we wrześniu do szkół powrócili uczniowie, a w zeszłym tygodniu tysiące studentów w naszym regionie rozpoczęło kolejny rok akademicki. Dla wielu to nowy etap swojej edukacji. Z myślą o nich Samorząd Województwa wyszedł tym roku z nową inicjatywą stypendialną. Cały czas trwa nabór wniosków o przyznaje stypendiów. Powiedzmy, kto może na nie liczyć?

Renata Janik: Przede wszystkim bardzo się cieszę, że tak wielu młodych ludzi zdecydowało się na studiowanie w Kielcach i wybrało nasze świętokrzyskie uczelnie. To z myślą o nich przygotowaliśmy dwa nowe programy stypendialne: jeden dla studentów pierwszego roku publicznych uczelni technicznych, a drugi skierowany dla studentów pierwszego roku publicznych uczelni akademickich. Jeśli chodzi o ten pierwszy program, to przewidziano tu stypendia dla 100 studentów w wysokości 1500 zł miesięcznie, wypłacanych przez okres 9 miesięcy (od 1 października 2024 r. 30 czerwca 2025 r.). W myśl głównych założeń tej nowej formy wsparcia, o stypendium mogą ubiegać się studenci kierunków: budownictwo, elektrotechnika, informatyka przemysłowa, inżynieria danych, inżynieria środowiska, mechanika i budowa maszyn. Na podobne stypendia może liczyć 50 studentów Uniwersytetu, którzy wybrali kierunki: matematyka, fizyka techniczna, chemia, biologia, geografia. W obu programach termin składania wniosków upływa 18 października 2024 roku.

Redakcja: Ale nie są to jedyne stypendia, jakie samorząd województwa oferuje naszym studentom…

Renata Janik: W tym roku, Zarząd Województwa Świętokrzyskiego po raz szósty ogłosił nabór wniosków o przyznanie stypendium dla studentów kształcących się na kierunku lekarskim. Do 15 października trwa nabór wniosków. Na ten cel w budżecie Województwa zaplanowano kwotę 720 tys. zł. W tegorocznej edycji przewidzianych jest 40 stypendiów w wysokości 2000 zł, wypłacanych przez okres 9 miesięcy. Przypomnę, że Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego od 2019 roku realizuje program stypendialny dedykowany studentom medycyny. W okresie ostatnich 5 lat zawarto 279 umów stypendialnych, w ramach których wypłacono środki w łącznej kwocie ponad 5 mln zł.  

Redakcja: Jaka jest idea, przyświecająca Państwa działaniom? 

Renata Janik: Chcę tu podkreślić, że Samorząd Województwa pomaga na każdym etapie kształcenia. Mamy bowiem świadomość, że jeśli nie stworzymy dzieciom i młodzieży lepszych szans edukacyjnych, to za parę lat zderzymy się ze ścianą braku dobrze wykwalifikowanych fachowców, regresem naszych firm, w końcu depopulacją. To najistotniejsze problemy, które musimy przewidywać już dzisiaj, żeby zapewnić spokojną przyszłość naszym następcom. Dlatego w ciągu najbliższych trzech lat zamierzamy przekazać ponad 180 mln złotych na pomoc w edukacji młodych ludzi. To wielkie pieniądze, ale gdy mówimy o pomocy w edukacji naszych dzieci, to żadne pieniądze nie są zbyt duże. Dobrze wykształcony człowiek, to wielka inwestycja w nasz wspólny dobrobyt. Jeśli ci starannie wyedukowani ludzie zostaną w naszym regionie, to będą jego największym bogactwem. Za ich przyczyną będą generowane miejsca pracy, a te istniejące będą mogły być efektywnie wykorzystywane. Rolą stypendiów jest m.in. to, aby zatrzymać młodych ludzi w regionie. Oferując pomoc w procesie edukacji, a dzisiaj – jak wszyscy wiemy – nie jest to proces tani, w znaczny sposób przyczyniamy się do wyboru kieleckich uczelni.

Redakcja: Wspomniała Pani, że Samorząd Województwa pomaga na każdym etapie kształcenia?

Renata Janik: Tak! Pomagamy właściwie od przedszkola! Całkiem niedawno byłam w przedszkolu nr 34 w Kielcach, gdzie realizujemy program „Inkubatory świętokrzyskiej dwujęzyczności”. Świętokrzyskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli pomaga przedszkolom w regionie, wyposażając je w sprzęt ułatwiający, a może trafniej byłoby powiedzieć –  uatrakcyjniający, naukę języka angielskiego. Dzięki interaktywnym monitorom, tabletom, robotom edukacyjnym, nauka dla dzieciaków na tym etapie nie kojarzy się z obowiązkiem, ale z zabawą. Staje się przygodą, o której rozmawia się potem w domu z rodzicami czy dziadkami. 

Redakcja: A co ze szkołami podstawowymi i średnimi?

Renata Janik: Tu również mamy bardzo ciekawą propozycję dla naszych młodych mieszkańców. Mam tu na myśli świętokrzyskie programy stypendialne dla uczniów szkół podstawowych, licealistów i uczniów szkół zawodowych, które są współfinansowane ze środków Unii Europejskiej. Województwo Świętokrzyskie od 2016 do 2022 roku zrealizowało już VI edycji projektów stypendialnych, adresowanych do uczniów liceów ogólnokształcących oraz uczniów szkół zawodowych (w tym artystycznych). W obecnej, nowej perspektywie UE na lata 2021-2027 również zaplanowaliśmy podobny rodzaj wsparcia, skierowanego jednak nie tylko do uczniów liceów i szkół zawodowych, ale – co jest nowością w stosunku do poprzednich programów stypendialnych – także do uczniów szkół podstawowych. Celem każdego z programów jest wsparcie łącznie 1920 uczniów poprzez przyznanie im jednorazowego stypendium w wysokości 3800 zł. Nabór wniosków potrwa do 31 października br. Dlatego mój apel do uczniów podstawówek i szkół średnich – starajcie się w szkole uzyskiwać jak najlepsze oceny, pomożecie w ten sposób zarówno sobie, jak i rodzicom! 

Redakcja: Powiedzmy też kilka słów o nowym projekcie strategicznym „Świętokrzyska Edukacja Zawodowa”…

Renata Janik: Zarząd Województwa Świętokrzyskiego podjął w ostatnich dniach decyzję o dofinansowaniu projektu strategicznego pn. „Świętokrzyska Edukacja Zawodowa”, który będzie realizowany w ramach programu regionalnego „Fundusze Europejskie dla Świętokrzyskiego 2021-2027”. To unikatowy w skali kraju program, realizowany tylko przez nasz samorząd, o wartości przeszło 21 mln złotych, skierowany do uczniów techników, którzy będą mieli szansę zdobycia doświadczenia zawodowego oraz uczniów klas 7-8 szkół podstawowych, dla których zaplanowano profesjonalne doradztwo zawodowe. Przedsięwzięcie rozpoczęło się we wrześniu 2024 r. i potrwa do końca września 2028 r.  Projekt będzie realizowany w 112 szkołach i skorzysta z niego ponad 9500 uczniów, w tym: 1565 uczniów kierunków zawodowych, którzy kształcą się w 10 technikach (5 publicznych oraz 5 niepublicznych) oraz blisko 8000 uczniów uczęszczających do 102 szkół podstawowych (po jednej szkole z każdej gminy w województwie). 

Redakcja: To dość spora grupa uczniów. Na jakie konkretnie wsparcie mogą oni liczyć?

Renata Janik: Dla uczniów szkół zawodowych zaplanowano szereg zajęć, które wykraczają poza standardowy tok nauki w technikach, w tym m.in. realizację praktycznej nauki zawodu, według Wzorcowego Modelu Kształcenia Praktycznego. Model ten zakłada, że co najmniej 40% zajęć jest realizowanych nie w szkołach, ale w siedzibach pracodawców. Dzięki temu uczniowie będą uczyć się praktycznych umiejętności zawodowych bezpośrednio w firmach, w realnych warunkach pracy, a więc identycznych do tych, w jakich będą wykonywali swój zawód po zakończeniu edukacji. Zaplanowano tu także płatne, miesięczne staże zawodowe dla  uczniów, a także zaawansowane, profesjonalne szkolenia dotyczące różnych kierunków kształcenia. Z kolei dla uczniów szkół podstawowych przewidziano kompleksowe doradztwo zawodowe, które obejmie po 1 szkole podstawowej z każdej ze 102 gmin naszego województwa. Pakiety takich programów komputerowych oraz poradniki metodyczne trafią do każdej ze 102 szkół podstawowych, objętych projektem. Przez 3 lata będą z nich korzystali uczniowie i uczennice kolejnych roczników z 7 i 8 klas danej szkoły. W ramach zajęć planowane są także spotkania z pracodawcami. Profesjonalne doradztwo zawodowe pomoże uczniom w świadomym wyborze dalszej ścieżki edukacyjnej, zgodnej z ich zainteresowaniami, zdolnościami i predyspozycjami.

Redakcja: Na zakończenie przypomnijmy o jeszcze jednym projekcie, w przygotowanie którego zaangażowała się Pani osobiście:  „Dziś uczeń – jutro student!” To kolejna szansa dla naszych uczniów…

Renata Janik: Ruszyliśmy z innowacyjnym na skalę Unii Europejskiej projektem, który ma rozbudzić zainteresowanie młodzieży przygotowującej się do matury naukami ścisłymi i kierunkami studiów, które zagwarantują młodym ludziom dobrą pracę, start w dorosłość, a świętokrzyskim firmom umożliwią zatrudnianie wykwalifikowanych pracowników. Celem tego projektu jest wsparcie uczniów klas maturalnych liceów, techników i szkół branżowych II stopnia, w szczególności uczniów z obszarów wiejskich poprzez umożliwienie im uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych, tzw. korepetycjach z matematyki, fizyki i języka angielskiego. Uczniowie mają szansę także na dodatkowe zajęcia praktyczne realizowane w nowoczesnych pracowniach i laboratoriach pod okiem wykładowców akademickich. Uzupełnieniem zajęć jest doradztwo zawodowe, uczestnictwo w festiwalach naukowych, konkursach, itp. Przewidzieliśmy tu 4 edycje, czyli co rok nowa edycja. Projekt „Dziś uczeń jutro student” skierowany jest do uczniów liceum, technikum lub szkoły branżowej 2 stopnia, którym pozostało 2 lata do zakończenia kształcenia. Docelowo wsparciem objętych zostanie ponad 9 tysięcy uczniów. Na ten cel przeznaczono ponad 55 mln zł! O korzyściach, płynących z uczestnictwa w tym projekcie informowałam już wielokrotnie, jestem bowiem świadoma szansy, jaką to przedsięwzięcie stwarza uczniom, naszym uczelniom i wreszcie regionowi, czekającemu na przyszłe kadry. Szansy, której nie możemy zmarnować!