Podczas Final4 Orlen Pucharu Polski w Kaliszu, prezes ZPRP Sławomir Szmal przedstawił program reformy systemu szkolenia piłki ręcznej w Polsce.
W specjalnej konferencji wzięli udział m.in. przedstawiciele Ministerstwa Sportu i Turystyki, Członkowie Zarządu ZPRP, prezesi wojewódzkich związków piłki ręcznej, prezesi klubów ORLEN Superligi i ORLEN Superligi Kobiet, reprezentanci klubów występujących na poziomie Ligi Centralnej i Ligi Centralnej Kobiet, a także przedstawiciele klubów z niższych poziomów rozgrywkowych oraz sponsorów zaangażowanych w promocję piłki ręcznej.
– Ta konferencja to ważny krok w kierunku przyszłości polskiej piłki ręcznej, ale także bardzo ważny dzień dla mnie jako prezesa związku. Prezentując program reform, nakreślamy długofalowy plan i chcemy zapoczątkować nowy rozdział w szkoleniu zawodników. Chcieliśmy stworzyć system, który odpowiada na aktualne wyzwania i potrzeby naszego środowiska sportowego. Wierzę, że nowy model szkoleniowy pozwoli nam nie tylko skuteczniej identyfikować i rozwijać młode talenty, ale także zapewni bardziej kompleksowe wsparcie dla trenerów oraz klubów na każdym szczeblu rozgrywek. Cieszę się, że dzisiejsza konferencja stała się przestrzenią do owocnej dyskusji nt. poprawy sytuacji polskiej piłki ręcznej” – powiedział Sławomir Szmal.
Program został podzielony na sześć głównych segmentów.
Optymalizacja podstaw szkolenia dla najmłodszych
Zgodnie z chronologią ciągłości szkolenia młodych zawodników i zawodniczek, pierwszym kluczowym obszarem zakładanych reform jest zadbanie o prawidłowy rozwój już na samym dole piramidy kształcenia młodych adeptów piłki ręcznej. Głównym założeniem w tym obszarze jest rozwój programu “Gramy w Ręczną” poprzez trwałe rozciągnięcie czasu trwania inicjatywy na cały rok oraz objęcie projektem większej liczby roczników, a także przeprowadzenie szkoleń dla nauczycieli. Plany zakładają także zwiększenie liczby turniejów dla grup objętych programem oraz podniesienie ich poziomu poprzez umożliwienie uczestnictwa w nich drużynom spoza inicjatywy. Finalny efekt ewolucji programu “Gramy w Ręczną” poznamy po zakończeniu rozmów z Ministerstwem Sportu i Turystyki.
Wzmocnienie roli szkolenia klubowego
Jedną z najważniejszych kwestii przedstawionych podczas niedzielnej konferencji była koncepcja wprowadzenia Akademii Piłki Ręcznej w celu poprawy jakości szkolenia klubowego. Reforma zakłada utworzenie sieci APR w każdym województwie w ścisłej współpracy z klubami, które zostaną wyłonione i zakwalifikowane do projektu według określonych priorytetów (np. poziomu rozgrywkowego seniorskiego zespołu, kadry szkoleniowej czy infrastruktury). Drużyny Akademii będą miały obowiązek uczestniczenia w pełnowymiarowych ligach młodzieżowych organizowanych przez ZPRP, co pozwoli na lepszą kontrolę procesu szkoleniowego i rywalizację na wyższym poziomie. Wysokość dofinansowania dla poszczególnych Akademii będzie zależała od spełnienia określonych kryteriów.
Koncentracja zasobów i intensyfikacja szkolenia najzdolniejszych zawodniczek i zawodników
Działanie skierowane na poprawę rozwoju najbardziej utalentowanych zawodniczek i zawodników opiera się na zmniejszeniu liczby Szkół Mistrzostwa Sportowego ZPRP przy jednoczesnym podniesieniu jakości szkolenia w pozostawionych placówkach, które mają stać się elitarnymi ośrodkami szkoleniowymi poprzez koncentrację zaangażowania finansowego i merytorycznego, dzięki czemu m.in. z każdą grupą pracować ma minimum dwóch trenerów. Zgodnie z nowym schematem organizacyjnym, zakłada się pozostawienie jednej elitarnej szkoły w pionie męskim (w Kielcach) oraz jednej w pionie damskim (w Płocku). Decyzja ta oznacza, że w przyszłym roku szkolnym nie odbędzie się nabór do pierwszych klas szkół w Kwidzynie, Lublinie i Kaliszu, jednak każdy dotychczasowy uczeń będzie mógł dokończyć swój proces kształcenia zgodnie z pierwotnym planem.
Stworzenie systemu rozgrywek zapewniającego rozwojową rywalizację młodzieży
Istotnym elementem reformy będzie również reorganizacja systemu lig młodzieżowych. Obecnie w niektórych województwach liczba drużyn jest niewystarczająca do zapewnienia optymalnej rywalizacji. Dzięki działaniu APR powstaną pełnowymiarowe ligi międzywojewódzkie. Najlepsze drużyny z lig międzywojewódzkich awansują do dalszej fazy, będącej etapem centralnym z punktem kulminacyjnym w postaci turnieju finałowego rozgrywanego w formule Final Four. Dzięki temu młodzi zawodnicy będą mieli możliwość regularnej rywalizacji na wysokim poziomie, co znacząco wpłynie na ich rozwój sportowy.
Opracowanie nowoczesnego systemu szkolenia trenerów
Pakiet reform obejmuje również modernizację procesu kształcenia trenerów. Koncepcja zakłada przejście od modelu edukacji skoncentrowanego na nauczaniu umiejętności technicznych do systemu rozwijającego kompetencje trenerskie i zdolność do zarządzania procesem treningowym. Trenerzy będą mieli dostęp do różnych ścieżek rozwoju zawodowego, obejmujących licencje od poziomu D (podstawowego) do poziomu A (zaawansowanego) z możliwością specjalizacji w takich dziedzinach jak m.in. analiza przeciwnika, scouting, psychologia sportu czy zarządzanie zespołem. W ramach optymalizacji systemu edukacji trenerów powstanie również platforma skupiająca szkoleniowców wokół treści najbardziej odpowiadających aktualnym potrzebom szkoleniowym.
Inicjowanie i wspieranie inwestycji infrastrukturalnych w obiekty sportowe niezbędne w procesie w szkolenia
W ramach holistycznego podejścia do poprawy jakości szkolenia w piłce ręcznej nie można zapominać także o infrastrukturze zapewniającej miejsce i warunki do odbywania treningów. Związek Piłki Ręcznej w Polsce zamierza ściśle współpracować z Ministerstwem Sportu i Turystyki w zakresie inicjowania oraz wspierania nowych inwestycji infrastrukturalnych w obiekty sportowe. To kluczowy element długofalowego rozwoju szkolenia sportowego, zwłaszcza w miejscowościach, gdzie dostęp do hal sportowych jest obecnie ograniczony. Proces ten ma opierać się na przeprowadzeniu diagnozy obecnej sytuacji, określeniu prognozy dalszego zapotrzebowania, a w efekcie wydaniu rekomendacji dot. najlepszych kierunków inwestycji w rozwój halowej infrastruktury sportowej.
Główne cele reformy to zwiększenie liczby dzieci i młodzieży uprawiających piłkę ręczną, poprawa jakości szkolenia oraz integracja klubów z lokalnymi instytucjami edukacyjnymi i samorządowymi. Pełnowymiarowe ligi juniorskie we wszystkich województwach zapewnią zawodnikom możliwość rywalizacji na wyższym poziomie, co wpłynie na lepsze przygotowanie do gry na poziomie seniorskim. APR stanie się także miejscem rozwoju dla trenerów, oferując im atrakcyjne warunki pracy i możliwości podnoszenia kwalifikacji. Ostatecznym efektem reformy będzie stworzenie silnych Lig Centralnych oraz ORLEN Superligi Kobiet i Mężczyzn jako zaplecza dla kadry narodowej, co pozwoli na systematyczny wzrost poziomu polskiej piłki ręcznej na arenie międzynarodowej.
Obecnie Związek Piłki Ręcznej w Polsce prowadzi w zakresie wdrożenia założeń programu szerokie konsultacje merytoryczne z Ministerstwem Sportu i Turystyki.
