Samorząd województwo świętokrzyskiego wspólnie z gminą Nowa Słupia będą współprowadzić Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego w Nowej Słupi. W czwartek podpisano umowę w tej sprawie. W instytucji przedstawiona została historia żelaza i początków metalurgii.
– Dla samorządu województwa świętokrzyskiego to ogromny zaszczyt, że możemy być podmiotem współprowadzącym muzeum, które jest unikatowe na skalę nie tylko Polski, ale Europy. Wspierając tę instytucję, pielęgnujemy pamięć o historii hutnictwa i dbamy o zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu – powiedziała w marszałek woj. świętokrzyskiego Renata Janik.
Samorząd województwa weźmie na siebie 70 proc. kosztów utrzymania instytucji, pozostałe 30 proc. będzie spoczywać na gminie Nowa Słupia. W 2025 roku będzie to odpowiednio 700 tys. i 300 tys. zł. Zgodę na współprowadzenie muzeum przez województwo wyraził w październiku sejmik.
Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego im. prof. Mieczysława Radwana w Nowej Słupi otwarto dla publiczności 29 maja 1960 roku jako oddział Muzeum Techniki NOT w Warszawie. W 2016 roku Naczelna Organizacja Techniczna z powodu trudnej sytuacji finansowej przekazała muzeum gminie Nowa Słupia. Władze gminy przy wsparciu środków unijnych przeprowadziły gruntowną przebudowę starego obiektu; powstała nowoczesna, multimedialna placówka.
Przebudowa muzeum, kosztowała blisko 10 mln zł, z czego ponad 7 mln stanowiło dofinansowanie unijne. Nowa wystawa muzealna została oddana dla zwiedzających z końcem 2021 roku.
W instytucji przedstawiona została historia żelaza i początków metalurgii w Górach Świętokrzyskich sprzed 2 tys. lat. W muzeum zestawiono ze sobą świat Imperium Rzymskiego oraz panoramę kultury przeworskiej, m.in. rekonstrukcję budynków, w których mieszkali i pracowali ludzie zajmujący się wytopem żelaza w Łysogórach.
Najważniejszym punktem ekspozycji jest stanowisko po starożytnych dymarkach, gdzie prezentowana jest technika budowy starożytnych pieców oraz proces wytopu żelaza w piecach dymarskich.
W Górach Świętokrzyskich na przełomie starej i nowej ery działało centrum hutnicze – jedno z największych w tzw. barbarzyńskiej Europie. W ciągu 50 lat archeolodzy odkryli blisko 400 tys. ziemnych pieców hutniczych, w których przetopiono ponad 8 tys. ton rudy.
fot. Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego
